W 2019 roku Sąd Najwyższy dwukrotnie odnosił się do kwestii określenia wartości należącej do majątku wspólnego nieruchomości obciążonej hipoteką zabezpieczającą udzielony małżonkom kredyt bankowy. W przeważającej ilość postępowań o podział majątku wspólnego występuje tego rodzaju problem. Dotychczas sądy w toku postępowania ustalały wartość zadłużenia małżonków z tytułu kredytu i dokonywały odliczenia tej wartości od wartości nieruchomości. Odstępstwo od takiego sposobu dokonywania rozliczeń zapoczątkowała uchwała powiększonego składu Sądu Najwyższego z dnia 27 lutego 2019 roku (w sprawie o sygn. akt III CZP 30/18), zgodnie z którą możliwe jest dochodzenie pomiędzy małżonkami  roszczenia o zwrot kwoty zobowiązania zabezpieczonego hipoteką, spłaconego przez jednego z małżonków po uprawomocnieniu się postanowienia o podziale majątku wspólnego. Sąd Najwyższy odmówił jednak podjęcia uchwały w pozostałym zakresie, dotyczącym sposobu ustalania wartości nieruchomości obciążonej hipoteką.

Dopiero w uchwale z dnia 28 marca 2019 roku (w sprawie o sygn. akt III CZP 21/18) Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że w sprawie o podział majątku wspólnego sąd powinien ustalić wartość nieruchomości obciążonej hipoteką z pominięciem obciążenia hipotecznego. Zdaniem Sądu Najwyższego wartość obciążenia hipotecznego co do zasady nie wpływa na wartość nieruchomości wspólnej przydzielonej jednemu z małżonków. Obowiązek spłaty zobowiązania kredytowego zabezpieczonego hipoteką obciąża bowiem oboje małżonków, co oznacza, że wierzyciel nie ma obowiązku dochodzenia zapłaty przede wszystkim od tego małżonka, któremu nieruchomość została przyznana na własność.

W kolejnej uchwale z dnia 25 lipca 2019 roku (w sprawie o sygn. akt III CZP 14/19) Sąd Najwyższy podtrzymał stanowisko, że w sprawie o podział majątku wspólnego sąd przyznając nieruchomość na własność jednemu z małżonków ustala jej wartość z pominięciem wartości obciążenia hipotecznego. Sąd Najwyższy wyjaśnił, że podział majątku wspólnego nie obejmuje pasywów obciążających majątek, a sposób rozdzielenia wspólnie zgromadzonego majątku małżonków nie może wpływać na sytuację prawną ich wierzycieli. Wierzyciel bowiem zachowuje swobodę wyboru dłużnika, od którego będzie domagał się zapłaty i nie ma obowiązku zaspokajania roszczenia z przedmiotu hipoteki.

Reasumując, nawet w wyniku przysadzenia na własność jednemu z małżonków nieruchomości obciążonej hipoteką zabezpieczającą wspólny kredyt małżonków, wysokość zadłużenia nie zostanie odliczona od wartości nieruchomości i oboje małżonkowie pozostawać będą zobowiązani do spłaty zobowiązania kredytowego, pomimo tego, że jeden z małżonków utraci pozycję dłużnika rzeczowego. Nie wyklucza to oczywiście możliwości dokonywania rozliczeń pomiędzy małżonkami  z tytułu rat kredytu spłaconych  przez jednego z małżonków po uprawomocnieniu się postanowienia o podziale majątku wspólnego.